Miasto od wielu lat realizuje koncepcję aktywnego starzenia się, która jest definiowana jako proces umożliwiający jednostkom jak i grupom społecznym zagospodarowanie ich potencjału z perspektywy całego życia, zachowanie zarówno dobrostanu psychicznego
i fizycznej jak i aktywności zawodowej, społecznej oraz niezależności samodzielności.
Wykorzystanie potencjału osób starszych w obszarze aktywności społecznej i obywatelskiej, realizowane jest m.in. przez działania koordynowane w ramach Wrocławskiego Centrum Seniora–WCRS. Wsparcie społeczne, socjalne odbywa się w ramach misji i zadań Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, a adresowane do osób starszych programy zdrowotne koordynowane są przez Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych. Nowym miejscem oferującym szeroką gamę propozycji dla osób starszych jest Przestrzeń Trzeciego Wieku. Ponadto w mieście funkcjonuje ok. 120 klubów seniora, działających przy Radach Osiedla, stowarzyszeniach i fundacjach, parafiach i spółdzielniach mieszkaniowych, ponad 20 CALi (Centra Aktywności Lokalnej) oraz 10 Uniwersytetów Trzeciego Wieku.
Wrocławscy seniorzy mogą wybierać spośród dziesiątek warsztatów, prelekcji, koncertów, spektakli, wernisaży, zajęć sportowych i tanecznych organizowanych m.in. przez Wrocławskie Centrum Seniora – zespół WCRS w ramach projektów takich jak: Wrocławskie Dni Seniora, Akademia Rozwoju Seniora, Strefa 55+, Miasto Pokoleń, Szkoła Liderów, Dni Gerontologii czy Galeria Twórczości Seniora.
Osoby starsze mają możliwość korzystania z Wrocławskiej Karty Seniora, która oferuje zniżki i specjalne oferty
u ponad 150 partnerów z zakresu: zdrowia, kultury, edukacji, rekreacji, turystyki i usług. Karta występuje w trzech wariantach:
- Srebrna dla osób 60+,
- Złota dla 75+ z dwoma darmowymi przejazdami taksówką w miesiącu i usługą „Złotej Rączki”
- Szmaragdowa dla osób 90+ z bezpłatnymi usługami w miejscu zamieszkania seniora (podolog, fryzjer, optometrysta, protetyk słuchu, protetyk zębowy, sprzątanie, złota rączka, wolontariat towarzyszący dla samotnych).
Wrocław to miasto, które nie tylko zauważa swoich seniorów – ono ich docenia i wspiera.
Podobnie jak 20 lat temu fundamentem zmian w obszarze aktywizacji i wsparcia najstarszych mieszkańców Wrocławia było powołanie Punktu Informacyjnego dla seniorów, tak obecnie ważny jest rozwój istniejących już podmiotów działających na rzecz seniorów i kreowanie polityki senioralnej w oparciu o potrzeby i oczekiwania najstarszych mieszkańców miasta.
Miasto Wrocław przystępując do sieci miast przyjaznych starzeniu przyjęło zobowiązanie do aktywnej zmiany i rozwoju struktury społecznej, administracyjnej, architektonicznej, dostosowując ją do potrzeb, oczekiwań i ograniczeń związanych ze starzejącym się społeczeństwem Wrocławia.
Światowa Organizacja Zdrowia w oparciu o wieloletnie szerokie badania społeczne stworzyła zestaw cech miasta, które wpływają na to, że jest ono przyjazne osobom starszym.
W 2025 roku, po trzech latach intensywnej współpracy miast Wrocławia oraz Krakowa z uczelniami: Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie oraz Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu, zakończyliśmy realizację międzynarodowego projektu pt. Miasto i Współpraca: Starsze osoby współtworzące zrównoważone i przyjazne bez względu na wiek miasto (ang. City&Co: Older Adults Co-Creating a Sustainable Age-friendly City). W projekcie uczestniczyli przedstawiciele/-lki nauki, władz miasta, organizacji pozarządowych oraz mieszkańcy miast – osoby starsze z Krakowa, Wrocławia, Hagi i Bukaresztu.
Kluczowym efektem projektu jest Manifest: Apel miast i społeczności przyjaznych osobom w każdym wieku.
Łączenie pokoleń, łączenie miast: perspektywa przyjazności bez względu na wiek. Manifest stanowi podsumowanie zaleceń dla polityki publicznej dotyczącej miast i społeczności otwartych na potrzeby osób w każdym wieku.
Projekt zaangażował osoby starsze w walidację narzędzia do oceny przyjazności miast i społeczności – tzw. Kwestionariusz dla Miast i Społeczności Przyjaznych Osobom Starszym (AFCCQ). Posługując się tym narzędziem przeprowadzone zostały badania osób powyżej 65 roku życia, które oceniały przyjazność miast w dziewięciu obszarach, obejmujących m.in. infrastrukturę
i kwestie społeczne. Wyniki badania z mieszkańcami Krakowa i Wrocławia zostały przedstawione m.in. w publikacji pt. The experienced age-friendliness in two Polish cities: An in-depth analysis of the views of older citizens w czasopiśmie Habitat International.
Starsi mieszkańcy współtworzyli również geoportal – innowacyjną platformę, która może być wykorzystywana przez przedstawicieli miast i gmin do oceny poszczególnych obszarów ważnych dla osób starszych. Narzędzie powstało w oparciu o ogólnodostępne dane i zdjęcia wykonane przez mieszkańców w różnych lokalizacjach. Osoby starsze przez sześć miesięcy dzieliły się swoimi spostrzeżeniami na temat przyjazności ich miast, wskazując dobre praktyki oraz wyzwania napotkane w mieście, które wymagają w ich ocenie interwencji.
Od 2023 roku Wrocław aktywnie uczestniczy w stacjonarnych i on-line spotkaniach konsultacyjnych partnerów, będących w Sieci Miast Przyjaznych Starzeniu.
Celem spotkań jest:
- Zapoznanie się z aktualnymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dla Krajowych Programów Miast
i Społeczności Przyjaznych Starzeniu
- Opracowanie Krajowego Programu Miast i Społeczności Przyjaznych Starzeniu w Polsce
- Wymiana doświadczeń i dzielenie się dobrymi praktykami w działaniach skierowanych do osób starszych (zarówno mieszkańców jak i uchodźców) w sytuacjach kryzysowych, ze szczególnym uwzględnieniem działań podejmowanych przez polskie Miasta i Społeczności Przyjazne Starzeniu;
- Stworzenie przestrzeni do dyskusji, wymiany wiedzy i udokumentowania polskich i międzynarodowych doświadczeń
i dobrych praktyk w sytuacjach kryzysowych, z uwzględnieniem wyzwań związanych ze wzmocnieniem rozwoju społeczności przyjaznych starzeniu.
Wrocław był i jest nadal ośrodkiem nowatorskich projektów adresowanych do osób starszych, stanowiącym źródło inspiracji dla Gmin z całej Polski.
Wybrane programy miejskie, które zostały wdrożone:
1) Program Współpracy Miasta Wrocławia z organizacjami pozarządowymi na rok 2017
UCHWAŁA NR. XXXI / 635/16 RADY MIASTA WROCŁAW z dnia 20 października 2016 r. w sprawie Programu Współpracy Miasta Wrocławia z organizacjami pozarządowymi w 2017 r.
2) Program Poprawy Bezpieczeństwa we Wrocławiu na lata 2017–2020
UCHWAŁA NR. XXXI/642/16 RADY MIASTA WROCŁAWIA z dnia 20 października 2016 r. w sprawie Programu Poprawy Bezpieczeństwa we Wrocławiu w latach 2017–2020
3) Plan Zrównoważonego Rozwoju Transportu Publicznego dla Wrocławia na lata 2016–2022
UCHWAŁA NR. XXXIV/713/16 RADY MIASTA WROCŁAW z dnia 22 grudnia 2016 r. w sprawie „Planu Zrównoważonego Rozwoju Transportu Publicznego na lata 2016–2022”
4) Program Ochrony Środowiska dla miasta Wrocławia na lata 2016–2020 z perspektywą do 2025 r.
Wybrane polityki miejskie w trakcie realizacji:
1) Polityka Mobilności Wrocławia
UCHWAŁA NR. XLVIII / 1169/13 RADY MIASTA WROCŁAW z dnia 19 września 2013 r. w sprawie polityki mobilności Wrocławia
2) Strategia Edukacyjna Wrocławia
UCHWAŁA NR. XV/271/15 RADY WROCŁAWSKIEJ z dnia 3 września 2015 r. w sprawie Wrocławskiej Strategii Edukacyjnej
3) Polityka Rowerowa Wrocławia
UCHWAŁA NR. LV / 1688/10 RADA MIEJSKA WROCŁAWIA z dnia 14 października 2010 r. w sprawie polityki rowerowej Wrocławia
4) Strategia Wypoczynku we Wrocławiu
UCHWAŁA NR. L/1738/02 RADA MIEJSKA WROCŁAW z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie strategii Wrocławia w zakresie rekreacji
5) Zasady Polityki Ekologicznej Wrocławia
UCHWAŁA NR. LII/813/98 RADY MIASTA WROCŁAW z dnia 5 czerwca 1998 r. w sprawie uchwalenia zasad polityki ekologicznej Wrocławia
Linki:
Strona WHO: extranet.who.int/agefriendlyworld/network/wroclaw/?fbclid=IwAR0T3rrCzacOU07_PR9tlvUgS8bsoh7E9COV7G35U8YAamzF2m8tdEyoWIQ
Strona Wrocławia: www.wroclaw.pl/en
Facebook: www.facebook.com/wroclaw.wroclove
Twitter: twitter.com/wroclaw_info