Wrocławskie Centrum Seniora jest częścią Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego.
Przez lata WCS inicjowało i koordynowało wiele nowatorskich projektów sprzyjających poprawie jakości życia osób starszych. Robert Pawliszko, zastępca dyrektora WCRS opowiada o początkach działalności Wrocławskiego Centrum Seniora.
Kto był inicjatorem powstania WCS i jak to się zaczęło?
15 lat temu, w ramach Instytutu Zdrowia Publicznego, p. Anna Szarycz ówczesna Dyrektor Wydziału Zdrowia, poprosiła mnie o przygotowanie „Systemu wsparcia osób niesamodzielnych we Wrocławiu”, który opierał się m.in. na diagnozie potrzeb seniorów. Odpowiedzią na diagnozę było stworzenie we Wrocławiu punktu, który będzie służył seniorom i zbierze oferty dostępne w przestrzeni miejskiej. Pojawił się Telefon Seniora, następnie nazwa Wrocławskiego Centrum Seniora i znak graficzny w formie listka dębu. Dąb jest utożsamiany z czymś wielowiekowym, trwałym i mocnym. Jest symbolem siły, szlachetności, wytrzymałości i długowieczności. Tak jak nasi seniorzy. Powstał także Infopunkt, który działa nieprzerwanie do dziś, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 9:00–15:00.
Jakie były pierwsze projekty i inicjatywy?
Płyta CD „Opowieści dla wnuków”, czyli dziadkowie czytają wnukom historię Wrocławia. Do projektu zaprosiliśmy m.in. prof. Miodka, seniorów z Centrum, UTW, domów pomocy społecznej. W 2008 r. powstała kolejna płyta, tym razem „Kolędy od wnuków”. To był ten czas, kiedy w WCS było więcej dzieci niż seniorów. A wisienką na torcie stało się wspólne kolędowanie dzieci i seniorów w Teatrze Lalek. Kolejny projekt, wyjątkowy w skali kraju, dziś znany i praktykowany w innych miastach, to program Miejsca Przyjazne Seniorom. WCS honoruje miejsca szczególnie przyjazne osobom starszym np. wolne od barier architektonicznych, ze specjalną ofertą dla osób 60+. Do tej pory przyznano 70 certyfikatów, pierwsze otrzymały dzienne domy pomocy społecznej, następnie biblioteki, przedszkola, ośrodki kultury i restauracje. Wśród wielu projektów międzypokoleniowych na uwagę zasługują: Miasto Pokoleń, Dni Babci i Dziadka czy Akademia Bezpiecznego Seniora.
Jak w ciągu 15 lat zmieniało się Centrum?
W 2009 r. po raz pierwszy odbył się Dzień Seniora. Wtedy był to jeden dzień świętowania w zamku w Leśnicy. Dziś Dni Seniora trwają cały miesiąc, oferując ok. 200 różnorodnych wydarzeń. W latach 2009-2016 realizowano Wrocławskie Forum Klubów Seniora – liderzy klubów seniora wymieniali się doświadczeniem i dobrymi praktykami. Rok później powstała międzypokoleniowa kampania „Zainteresuj się!”. Projekty, realizowane przez WCS, były modyfikowane w zależności od sytuacji, potrzeb i sugestii środowisk senioralnych. Przez lata stworzyliśmy wiele kampanii o charakterze społecznym, konferencje i debaty gerontologiczne, konkursy i benefisy zasłużonym seniorom.
Te doświadczenia pozwoliły nam w okresie pandemii i pierwszego lockdownu wspierać seniorów, przez m.in.: dostarczenie leków, maseczek, żywności, obiadów (projekt Danie dla Seniora). 12 lat temu z inicjatywy WCS powstała gazeta „Wrocławski Senior” – był to pierwszy magazyn w Polsce dedykowany seniorom. W obchody Dni Seniora włączyliśmy Marsz Kapeluszy i bicie kapeluszowego rekordu Polski. Pojawiły się Targi Senioralne, podczas których prezentowano ofertę dla wrocławskich seniorów, wydaliśmy świąteczne kartki do wnuków, zorganizowaliśmy Wrocławskie Igrzyska Sportowe dla Seniorów. Cieszę się, że co roku w ramach projektu Akademii Rozwoju Seniora odbywa się kilkaset spotkań (stacjonarnych i online) rozwijających pasje osób 60+. Warto zaznaczyć, że WCS wspiera organizacyjnie Wrocławską Radę Seniorów, która współpracuje z Radą Miejską Wrocławia.
Wrocławskie Centrum Seniora to nie tylko projekty, ale przede wszystkim ludzie. Jak wspomina Pan początki współpracy z grupami senioralnymi?
W 2010 r. pojawiła się w WCS Ewa Landsberg i zapytała, czy mogłaby w ramach zajęć Centrum szyć starodawne suknie. Powstała więc grupa „Krój i szyj” – rekonstrukcja sukien dawnych. O-Cal-eni to kolejna grupa, która powstała.
Jej liderka Ewa Rapacz przyszła z pytaniem: Zrealizowaliśmy projekt „Babie lato we Wrocławiu” i co dalej? Odpowiedziałem: Byliście w CAL-ach (Centrum Aktywności Lokalnej), a tu w WCS jesteście O-Cal-eni.
Największe sukcesy WCS? Z czego jest Pan szczególnie dumny?
Na pewno Wrocławska Karta Seniora, czyli innowacyjny, pierwszy w Polsce projekt miejski umożliwiający seniorom korzystanie z promocji i ofert przygotowanych przez firmy i instytucje specjalnie z myślą o nich. W 2019 r. do srebrnej i złotej karty dołącza szmaragdowa, dedykowana najstarszym wrocławianom jako swego rodzaju spłata długu, który to my, mieszkańcy zaciągnęliśmy 70 lat temu wobec tych ludzi, którzy budowali Wrocław. Od początku projektu wydaliśmy ok. 60 tys. kart.
Największe sukcesy? Szkoła Liderów, w ramach której uczestnicy realizują działania na rzecz aktywizacji i integracji wrocławskich seniorów i projekty międzypokoleniowe. Projekt Przyjaciel Seniorów – kryształowa statuetka przyznawana osobom działającym na rzecz osób starszych. Cykliczne programy: Telewizyjny Klub Seniora (2009-2017), Radiowy Klub Seniora od 2018 r., Kalejdoskop Seniora od 2020 r. i Wrocławskie Filmowe Centrum Seniora, w ramach którego seniorzy wystąpili w etiudach filmowych „Senioralsi”. Mógłbym długo wymieniać wszystkie projekty powstałe przez lata w Centrum z inicjatywy twórczych i kreatywnych ludzi – zarówno pracowników, jak i samych seniorów. Jestem też bardzo dumny z wyróżnień przyznanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich za dwa projekty WCS: Miejsca Przyjazne Seniorom i Miasto Pokoleń wpisane do złotej księgi dobrych praktyk oraz z tego, że dzięki Prezydentowi Wrocławia miasto zostało wpisane do sieci miast przyjaznych starzeniu się WHO. Nie ma wątpliwości: warto zestarzeć się we Wrocławiu! Wydarzenia i projekty realizowane przez WCS można śledzić na naszej stornie oraz na FB/centrum.seniora IG/wcs_wroclaw, w radiu, TV oraz w prasie.
Grupy senioralne aktywnie działające przy WCS przy WCS aktywnie działa 8 grup senioralnych: Panie Niespodzianki, O-CAL-eni, Aktywne Wrocławianki, Grupa rekreacyjno-sportowa, 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK, Szczęśliwi w tańcu, Klub Seniora Podróżnika, Gracje. Pierwsza pojawiła się grupa warsztatowa „Krój i szyj” w ramach której spotykały się pasjonatki rękodzieła i szycia sukien dawnych od podstaw. – Chciałam podzielić się z seniorkami swoją pasją rękodzielniczą. Z biegiem czasu grupa rozrosła się i powstały „Panie Niespodzianki” i „Kreatywne” – mówi Ewa Landsberg związana z wieloma inicjatywami w WCS.